Nasza szkoła

Poniżej przedstawiamy krótką historię szkoły. Pełna historia znajduje się na stronie: Historia Szkoły Podstawowej nr 2

Przed 1945 r.

Choć oba budynki SP 2 „Główny” oraz „Pod Zegarem” to dwa odrębne obiekty, mają jednak wspólny wątek w swojej historii. Teren, na którym się znajdują dopiero w 1907 roku został włączony w granice Kwidzyna. Wcześniej należał on do gminy o nazwie Pola Maryjne (niem. Marienfelde). Już w 1822 r. powstała tam szkoła, która jednak wkrótce została zburzona. W 1847 r. gmina ponownie otrzymała budynek szkolny, który stanął na terenie gdzie później zbudowano Szkołę Rolniczą (dziś znajduje się tam budynek „Pod Zegarem”). Środki na budowę szkoły w dużej części przekazał kupiec o nazwisku Adler z Królewca. Założona przez niego fundacja wypłacała też 100 talarów rocznie na pensje nauczycieli. Na cześć fundatora szkoła otrzymała nazwę: Szkoła Adlera (niem. Adlerschule).

      Ponieważ wkrótce budynek okazał się za mały, a teren potrzebny pod budowę linii kolejowej Kwidzyn - Prabuty, rozpoczęto budowę nowej szkoły przy Damaschkestrasse – dzisiejszej ulicy Staszica, nr 16. Budynek wzniesiony kosztem miasta, oddano do użytku w 1908 r. Był on nowocześnie wyposażony, na parterze mieściły się 2 sale lekcyjne i pokój rektora, na piętrze 2 sale i pokój nauczycielski, w suterenie znajdowały się łaźnie, z których uczniowie korzystali po zajęciach gimnastyki.
      Szkoła nie posiadała kuchni, ale miała własny ogród. Każdy uczeń dbał o własna grządkę, a informacja o zajęciach ogrodniczych wpisywana była na świadectwie szkolnym. W 1932 r. do szkoły uczęszczało 245 uczniów. Do jesieni 1940 r. była to Szkoła Ludowa dla Chłopców i Dziewcząt, później Szkoła Ludowa dla Chłopców gdyż dziewczynki zostały przeniesione do innej szkoły.
      Budynek przy ul. Staszica 16 zbudowano w stylu eklektycznym z elementami neogotyku. Jest on charakterystyczny dla architektury gmachów użyteczności publicznej z pocz. XX wieku, wzniesiony według indywidualnego projektu ze starannie opracowanym detalem elewacji, dekoracyjną stolarką drzwi zewnętrznych i wewnętrznych.
 

Po 1945 r.

W 1945 r. zaczęli osiedlać się w Kwidzynie przybysze z różnych stron Polski. Miasto organizowało swoje życie od podstaw i dotyczyło to również szkolnictwa. Budynków szkolnych nie brakowało, jednak wszystkie zajęte były przez wojsko radzieckie. Szkoła podstawowa powstała już w kwietniu 1945 r., a zorganizował ją nauczyciel matematyki Władysław Knysz. Na początku uczyło się w niej 25 dzieci, ale już po wakacjach uczniów było ponad 200 i budynek okazał się dla nich za ciasny.

Podzielono więc miasto na dwa rejony: do torów kolejowych i za torami. Dla tego drugiego rejonu utworzono szkołę, której nadano nr 2, a jej kierownictwo powierzono Michałowi Czerwieniowi. Ponieważ szkoła przy ul. Staszica 20 była zajęta przez radziecką pralnię wojskową, tymczasową siedzibę zorganizowano w czterech salach Inspektoratu Szkolnego. Powstała więc szkoła bez swojego budynku i bez wyposażenia. „Rozpoczęły się poszukiwania sprzętów szkolnych w całym mieście. Znaleziono wiele, ale nie wszystkie nadawały się do użytku, gdyż były uszkodzone. […] Aby choć częściowo przygotować szkołę do rozpoczęcia roku szk. musiał kierownik własnymi rękami po otrzymaniu furmanki z Zarządu Miejskiego załadowywać i wyładowywać z wozu ławki szkolne, które odnaleziono w prywatnych domach na przedmieściu Schäferei [rejon dzisiejszego Osiedla Piastowskiego]. A pochodziły ze szkoły z tego przedmieścia, która spłonęła z niewiadomych przyczyn” – czytamy w kronice szkolnej z 1945 r.

Nadszedł pamiętny czwartek 4 września 1945 r., dzień rozpoczęcia roku szkolnego. „Na dziedzińcu szkolnym zgromadziło się przeszło 500 dzieci, nastąpił podział na szkoły Nr 1 i Nr 2 i wymarsz do kościoła parafialnego, gdzie odbyło się inauguracyjne nabożeństwo oraz okolicznościowe kazanie wygłosił proboszcz ks. dr Szczepan Smarzych.” Na pierwszych wrześniowych lekcjach uczyło się 202 dzieci w 7 klasach, pod kierunkiem 5 nauczycieli. Pod koniec września liczba uczniów doszła do 365, a liczba klas do 13. W październiku szkoła otrzymała do użytku (również tymczasowego) budynek przy ul. Środkowej 18 (dziś Batalionów Chłopskich – obecna siedziba Szkoły Muzycznej). Pod koniec roku szkolnego uczyło się już 419 uczniów. O ciężkich warunkach życia w tamtym okresie świadczą zapiski z kroniki dotyczące dożywiania dzieci, które: „dostawały czarną kawę z cukrem i chleb, co bardzo chętnie spożywały”.

Z końcem listopada 1946 r. przeniesiono wreszcie szkołę do odremontowanego budynku przy ulicy Staszica 20 (dziś Staszica 16). Uczniowie zapamiętali ten dzień bardzo dobrze. „Przeprowadzaliśmy się niosąc na głowie swoje krzesła odwrócone do góry nogami” – wspomina Barbara Zawadzka (z d. Widmańska). A Jadwiga Meller (z d. Jarzyńska) tak opisała te niezwykłe chwile: „Pamiętam przenosiny szkoły z budynku Szkoły nr 1 na ulicę Staszica. Było i śmiesznie i trudno. Jako małe 10-letnie dzieci niosłyśmy krzesła i inne drobne przybory szkolne w rękach. Ale było wesoło, bo patrzyliśmy na to wszystko dziecięcymi niedoświadczonymi oczami.”

Ale szkoła to nie tylko uczniowie. Nie sposób nie wspomnieć o nauczycielach, którzy pracowali w początkowych, trudnych latach SP 2: państwu Izabeli i Michale Czerwień – założycielach szkoły, Bronisławie Gąsiorowskiej, która przepracowała w szkole 50 lat, Irenie Jurkun – później honorowej obywatelce miasta Kwidzyna, Janie Machutcie – wspaniałym wychowawcy i harcerzu, patronie jednej z kwidzyńskich ulic.
      Jak widać początki funkcjonowania SP 2 nie były łatwe. Nie zmieniło się to także w następnych latach. Wokół szkoły rosły nowe osiedla, przybywało dzieci, a budynek pozostawał wciąż ten sam – niewielki i bez gruntownych remontów. W 1977 r. Dwójka otrzymała do użytku tzw. pawilon przy ul. Mickiewicza, po Zespole Szkół Budowlanych. Trwały jednak nadal starania o rozbudowę szkoły. W 1984 roku władze oświatowe i polityczne miasta uznały je za „szczególnie ważne”. Niestety, zamierzenia te nie doszły do skutku.
      Placówka nadal borykała się z trudnościami lokalowymi, które rozwiązane zostały dopiero w 1990 roku, kiedy to szkoła otrzymała do tymczasowego użytku część nowobudowanego gmachu szkolnego przy ul. Mickiewicza 56  (później Szkoła Podstawowa nr 9,  później Gimnazjum nr 2, a dziś SPzOMS). W 1992 r. powstała SP 9 i trzeba było opuścić jej pomieszczenia. W zamian szkoła otrzymała budynek „Pod Zegarem”. Nie był to jednak koniec przeprowadzek. W następnych latach rozpoczęła się adaptacja pawilonu przy ul. Mickiewicza na salę gimnastyczną. Najmłodsi – uczniowie klas I-III – powędrowali „Pod Zegar”. 23 października 1996 roku odbyły się pierwsze lekcje wychowania fizycznego w nowej sali gimnastycznej. Spełniły się wreszcie marzenia wszystkich chyba dyrektorów i nauczycieli wf, skończyły się długoletnie kłopoty lokalowe. Zwieńczeniem starań o poprawę warunków nauczania był kapitalny remont szkoły przeprowadzony w jubileuszowym roku 2005.
      7 października 2005 r. odbyły się uroczyste obchody Jubileuszu 60-lecia Szkoły. Program uroczystości objął uroczystą Mszę Św. w katedrze odprawioną przez absolwentów Dwójki – księży: Tomasza Klawonia, misjonarza pracującego na dalekim wschodzie Rosji i Wiesława Paradowskiego, proboszcza parafii św. Brata Alberta w Kwidzynie. W południe odbyła się główna uroczystość jubileuszowa w Teatrze Miejskim, podczas której można było zakupić wydaną z tej okazji książkę o szkole i inne pamiątki oraz obejrzeć program artystyczno-historyczny. Następnie, już w budynku szkoły, miało miejsce odsłonięcie tablicy pamiątkowej oraz „Otwarte Drzwi Szkoły”, czyli wzruszające spotkanie po latach dawnych uczniów, nauczycieli i przyjaciół szkoły.
    11 września 2015 r. nasza szkoła obchodziła swoje 70. urodziny. Zaproszeni byli wszyscy, którzy kiedykolwiek byli jej uczniami lub pracownikami oraz liczni goście. W programie znalazły się m.in.: msza św. w katedrze kwidzyńskiej, spotkanie w Teatrze Miejskim, odsłonięcie dzwonu jubileuszowego i spotkania gości, absolwentów oraz byłych i obecnych pracowników w budynku przy ul. Staszica 16.
            SP 2 ukończyło ponad 5,5 tys. absolwentów, pracowało w niej ok. 250 nauczycieli. Dwójka ma swoją bogatą tradycję i jest dziś bez wątpienia najstarszą (po likwidacji w 1999 r. SP nr 1) szkołą podstawową Kwidzyna.